Powoli zbliża się lato, a wraz z nim wysokie temperatury. Kiedy z nieba leje się żar, większośc z nas poci się więcej niż zwykle. Stanowi to zupełnie naturalną reakcję naszego organizmu, która jednak u niektórych przybiera formę nadmiernej potliwości. Podczas gdy dobową normą człowieka jest około 500 ml potu (większa, gdy intensywnie trenujemy, przebywamy w gorącym klimacie lub jesteśmy zdenerwowani), są osoby pocące się więcej niż jest to potrzebne do prawidłowej termoregulacji. Z czego to wynika? Jakie znamy domowe sposoby na pocenie się? Co robić, żeby w każdych okolicznościach czuć się świeżo? Zapraszamy do lektury artykułu.
Dlaczego się pocimy?
Pocenie się stanowi naturalny proces, jaki zachodzi w organizmie każdego z nas. Dzięki niemu utrzymywana jest prawidłowa temperatura ciała. Kiedy jednak – np. pod wpływem wysokiej, letniej temperatury – nagrzeje się ono, dochodzi do wydzielania się potu, co ma na celu schłodzenie nas. Pocimy się za pośrednictwem gruczołów potowych – termoregulacja organizmu jest ich podstawowym zadaniem. Do innych należy wydzielanie takich związków, jak np. chlorki wapnia, witaminy, sód, potas, aminokwasy, mocznik oraz leki.
Pot, a wraz z nim wydzielina łojowa, tworzą tzw. płaszcz hydrolipidowy, czyli warstwę, która chroni naszą skórę. Stanowi to skuteczne zabezpieczenie przed przenikaniem drobnoustrojów, jak i przed oddziaływaniem negatywnych czynników z zewnątrz.
Pot jest wydzieliną o charakterystycznym zapachu, a wydzielany w normalnych ilościach raczej nie jest kłopotliwy. Kiedy jednak zachodzą okoliczności, w których termoregulacja intensyfikuje się i pocimy się więcej, powstaje dogodna sytuacja do namnażania się bakterii. Pot stanowi dla nich doskonałą pożywkę, a kiedy doprowadzają do jego rozkładu, skutkuje to jego nieprzyjemną wonią.
Przyczyny nadmiernego pocenia się
Jeśli chodzi o nadmierne pocenie się, do jego możliwych przyczyn należą m.in.:
- nadwaga i otyłość;
- wzrost temperatury ciała na skutek infekcji i np. gorączki;
- nieprawidłowa, obfitująca w ostre i słone potrawy dieta;
- silny stres emocjonalny, zdenerwowanie;
- klimakterium;
- zaburzenia hormonalne;
- spożywanie płynów zawierających kofeinę;
- przyjmowanie określonych leków;
- palenie tytoniu;
- alkohol.
Nadmierne wydzielanie potu może być również spowodowane określonymi chorobami. Do najczęstszych należą:
- nadczynność tarczycy – nadpotliwość jest jedną z powodowanych przez to schorzenie dolegliwości;
- akromegalia – jest to choroba związana z nadmierną produkcją hormonu wzrostu, a jeden z jej symptomów stanowi wydzielanie nadmiarowej ilości potu;
- przewlekła niewydolność serca, czyli dysfunkcja mieśnia sercowego lub aparatu zastawkowego, również może objawiać się poprzez nadmierną potliwość;
- choroby układu nerwowego;
- inne schorzenia, takie jak cukrzyca (intensywne pocenie się jest jednym z objawów hipoglikemii), nowotwór układu chłonnego, a także guz chromochłonny nadnerczy.
Jak się nie pocić – domowe sposoby
Latem, kiedy upały wszystkim nam dają się we znaki, każdy z nas może doświadczyć problemu nadmiernej potliwości. Czy zatem istnieją zasady i domowe sposoby, którymi możemy się w takim przypadku wspomóc? Oto kilka z nich:
Higiena osobista
Jeżeli chcemy zapobiec nadpotliwości, priorytetem powinna być dla nas higiena osobista. Pamiętajmy o codziennym prysznicu lub kąpieli, depilacji pach, a także stosowaniu kosmetyków dedykowanych eliminacji przykrych zapachów.
Odzież z naturalnych tkanin
Chcąc zapanować nad mechanizmem pocenia się, musimy pozwolić naszej skórze oddychać. Dla tego celu zaleca się (i to nie tylko latem) nosić przewiewne ubrania wyprodukowane z naturalnych tkanin. Pot będzie miał wtedy możliwość odparowania z powierzchni skóry, a w przeciwnym razie pozostanie, wsiąkając w odzież.
Warto przejrzeć swoją garderobę i sprawdzić, z jakich materiałów ją wyprodukowano. Niektóre z tkanin nie sprzyjają swobodnemu przepływowi powietrza, a tym samym intensyfikują wydzielanie potu. W sklepach z odzieżą dobrze jest wybierać ubrania wykonane z tzw. oddychających materiałów, do których należy bawełna, wełna czy np. len.
Pamiętajmy też o nadmiernym poceniu się i nieprzyjemnym zapachu stóp. Zadbajmy o dobrze dobrane obuwie, a w lecie możliwie najczęściej nośmy buty z odkrytymi palcami i piętami.
Świeże powietrze
Przebywając w pomieszczeniach, w domu lub miejscu pracy, powinniśmy zadbać o ich dobre przewietrzenie i odpowiednią temperaturę – nie może być ani za wysoka, ani zbyt niska (np. przy upale na zewnątrz).
Zioła
Istnieją zioła o właściwościach zmniejszających aktywność układu termoregulacyjnego skóry – zawarte w tych roślinach związki regulują pracę gruczołów potowych.
Do ziół, które znajdują zastosowanie w przypadku nadmiernej potliwości zaliczamy:
- szałwię;
- skrzyp polny;
- pokrzywę;
- melisę;
- rozmaryn;
- tymianek.
Co ważne, wymienione zioła możemy wykorzystać dwutorowo, tj. zarówno wewnętrznie, sporządzając z nich napary do picia, jak i zewnętrznie, np. używając ich do kąpieli.
Odpowiednia dieta
To, z czego składa się nasz codzienny jadłospis, w znacznym stopniu wpływa na pracę naszych gruczołów potowych. Dieta oparta o pokarmy zawierające duże ilości cukru i soli, ostre przyprawy, a także żywność o wysokim stopniu przetworzenia zdecydowanie wzmaga ich aktywność. Problematyczne pod tym względem jest również przyjmowanie napojów bogatych w kofeinę, a tym bardziej alkoholu.
Mówiąc o diecie, warto dodać, że są produkty, po spożyciu których nieprzyjemny zapach potu jeszcze bardziej się intensyfikuje. Należą do nich przede wszystkim czosnek, cebula i por.
Jeżeli chodzi o pocenie się w okresie gorącego lata, powinniśmy pić wtedy możliwie jak najwięcej płynów, nawet do 3 litrów dziennie. Pamiętajmy, by były to napoje o umiarkowanej temperaturze. Podczas upałów szczególnie dobrze sprawdza się herbata miętowa.
Antyperspiranty i blokery potu
Zmagając się z nadpotliwością, zamiast zwykłego dezodorantu można też użyć antyperspirantu lub tzw. blokera potu. Czym różnią się te kosmetyki?
- dezodorant ma za zadanie jedynie zniwelować przykry zapach potu;
- antyperspirant, za sprawą zawartości związków aluminium (glinu), blokuje wydzielanie potu;
- bloker potu tym się różni od antyperspirantu, że ma wyższe stężenie związków blokujących proces pocenia się i zwykle używa się go, gdy inne środki nie działają w wystarczającym stopniu.
Pamiętajmy, że bloker potu nie jest przeznaczony do codziennego stosowania – zwykle zaleca się używanie go co najwyżej 1-2 razy w tygodniu, na noc. Ponadto zarówno ten kosmetyk, jak i antyperspirant nie powinny być aplikowany nieprzerwanie i przez dłuższy okres. Jako że pocenie się jest naturalnym, ważnym i niezbędnym dla naszego organizmu procesem, nie możemy go zakłócać poprzez stałe używanie tego typu produktów. Róbmy to z przerwami, raz na jakiś czas, np. kiedy staje się to konieczne wraz z nastaniem lata.
Naturalne alternatywy dla dezodorantów
Najpowszechniej stosowaną, bo też najbardziej znaną naturalną alternatywę dla dezodorantów i antyperspirantów stanowi ałun. Jest on minerałem o właściwościach dezodorujących, co oznacza, że unicestwia bakterie powodujące przykry zapach. Co istotne, pod żadnym względem nie wpływa on na ilość wydzielanego potu, nie ma więc działania antyperspirującego.
Innym w pełni naturalnym sposobem na pocenie się jest mieszanka sody oczyszczonej z wodą. Ważne, żeby po połączeniu miała ona konsystencję pasty, którą będziemy mogli nałożyć pod pachami. Trzeba jednak uważać, ponieważ specyfik ten zostawia białe plamy, a więc lepiej nie używać go, zakładając ciemną odzież.
Dobrze ocenianym naturalnym dezodorantem jest również żel na bazie oczaru wirginijskiego. Charakteryzuje się on właściwościami antybakteryjnymi, za sprawą których, podobnie do ałunu, stanowi skuteczną ochronę przed przykrym zapachem.
Czas na relaks
Nadmierne wydzielanie potu jest często następstwem stresu, bez względu na to, co dokładnie jest jego przyczyną. Natłok pilnych zadań w pracy, problemy rodzinne, dolegliwości związane ze zdrowiem – każda ze stresujących sytuacji może zintensyfikować proces pocenia się. W takich okolicznościach dochodzi do wzrostu temperatury ciała i przyspieszenia akcji serca, a wtedy za sprawą hormonów gruczoły zaczynają wydzielać większą ilość potu.
Z uwagi na powyższe jednym ze sposobów na nadpotliwość jest redukcja napięcia, obniżenie poziomu lęku i stresu. Niezbędne staje się znalezienie czasu na relaks.
Jak uspokoić ciało i umysł? Z pomocą mogą nam przyjść techniki świadomego oddychania, a także gimnastyka, tj. łagodne ćwiczenia rozluźniające. Warto poznać praktyki mindfulness, czyli sztuki uważności, skupienia na tym, co tu i teraz.
Wystarczy, że przeznaczymy na relaks chociażby godzinę tygodniowo, a już doznamy odprężenia. Wprowadzenie do swojego trybu życia takich regularnych sesji umożliwi obniżenie poziomu stresu w organizmie na stałe, a także uwolnienie się od stresujących myśli.
Preparaty bez recepty
W przypadku nadpotliwości możemy również sięgnąć po dedykowane tej przypadłości preparaty. Należą do nich:
- suplementy diety, które mają w swoim składzie wyżej wymienione zioła skuteczne w problemie nadmiernego wydzielania potu (np. szałwię lekarską, skrzyp polny);
- leki bez recepty – zaleca się sięgać po nie w sytuacji, gdy ani domowe sposoby na nadpotliwość, ani ziołowe suplementy diety nie działają wystarczająco skutecznie.
Podsumowanie
Pocenie się stanowi naturalny mechanizm naszego organizmu, dzięki któremu możliwe jest utrzymanie prawidłowej temperatury ciała, a także usunięcie z niego toksyn. Problem pojawia się dopiero w obliczu nadpotliwości, kiedy nieprzyjemny zapach potu i widoczne na odzieży mokre plamy powodują nasz duży dyskomfort. Tego typu objawy są i nieestetyczne, i wysoce krępujące. Jeśli dotyczy nas nadmierne wydzielanie potu, warto zacząć od zidentyfikowania źródła tej przypadłości. Pomóc możemy sobie, stosując się wyżej opisane domowe metody.
Zapraszamy także do przeczytania podobnych tematycznie artykułów:
- Co zabija lamblie – objawy, wykrycie i leczenie
- Jak przewlekły stres wpływa na nawyki żywieniowe i sylwetkę
- Wpływ niebieskiego światła
Źródła
- https://drogeriadrzdrowie.pl/Blog/Post/domowe-sposoby-na-pocenie-sie [dostęp: 07.052025]
- https://www.wapteka.pl/blog/artykul/jak-walczyc-z-potem-w-sezonie-letnim [dostęp: 07.052025]
- https://www.zaufane-apteki.pl/blog/antyperspiranty-dezodoranty-jakie-wybrac-202.html [dostęp: 07.052025]