Znaczenie wody dla organizmu człowieka jest kluczowe. Podczas gdy bez jedzenia wytrzymamy nawet miesiąc, to bez wody już tylko kilka dni. Słowem: żeby żyć, musimy pić.
Woda jest podstawą procesów życiowych i odpowiada w naszym ciele za liczne istotne pod względem biologicznym, jak i fizjologicznym funkcje. Dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia niezbędne jest, aby regularnie zaspokajać zapotrzebowanie na wodę.
Znaczenie wody dla ludzkiego organizmu można pokrótce wyjaśnić następująco:
- Woda jest środowiskiem, w którym ma miejsce transport substancji odżywczych i tlenu do poszczególnych komórek organizmu.
- Stanowi nośnik kluczowych dla właściwego funkcjonowania komórek elektrolitów, takich jak np. potas, sód czy chlor. Są one ponadto niezbędne dla zachowania równowagi elektrolitowej organizmu.
- Woda jest bezwzględnie potrzebna w wielu procesach metabolicznych, np. przemiany materii i trawienia.
- W sposób istotny wspiera regulację temperatury ciała poprzez procesy termoregulacyjne (np. pocenie się), dzięki czemu ciepło może zostać odprowadzone z organizmu.
- Woda wspomaga system oczyszczania się organizmu, jest kluczowa w procesie usuwania z niego toksyn.
- Brak wody skutkuje odwodnieniem. Jest to bardzo niebezpieczny stan, który może pociągnąć za sobą poważne następstwa dla organizmu – bywa, że prowadzi do osłabienia czy utraty świadomości, ale w skrajnym przypadku nawet do śmierci.
Ile jest wody w organizmie człowieka
Mówiąc o tym, jak ważna jest woda, warto przedstawić informacje na temat miejsca, jakie procentowo zajmuje ona w następujących organach naszego ciała:
- serce – 79%;
- mózg – 75%;
- krew – 83%;
- limfa – 83%;
- płuca – 80%;
- wątroba – 86%;
- nerki – 83%;
- mięśnie – 75%;
- kości – 22%;
- stawy – 83%;
- skóra – 64%.
Z ciekawostek:
- woda to około 60-65% masy ciała dorosłego człowieka;
- najwięcej jest jej w organizmie noworodka, tj. 94%;
- woda w ciele niemowlaka to drugi w kolejności wysoki wskaźnik – 75%;
- z kolei najmniejszą jej ilość zawiera organizm seniora.
Jakie jest znaczenie wody dla organizmu człowieka
Woda to substancja nieodzowna do życia każdego żywego organizmu. Jest składową struktury wszystkich budujących go tkanek i komórek. Będąc uniwersalnym rozpuszczalnikiem, pełni rolę nośnika zarówno elektrolitów i substancji odżywczych, jak i produktów przemiany materii. Procesy życiowe naszego organizmu zachodzą w środowisku, jakie tworzy woda.
Tego, jak istotna jest rola wody w organizmie człowieka, dowodzi między innymi jej uczestnictwo w takich procesach jak:
- trawienie;
- wchłanianie;
- wydalanie;
- regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej;
- regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej organizmu.
Kiedy jesteśmy w odpowiednim stopniu nawodnieni, nasz organizm nie ma trudności w utrzymaniu stałej temperatury, a wszystkie funkcje życiowe zachodzą we właściwy sposób. Z racji tego, że nie jesteśmy w stanie magazynować w swoim ciele większej ilości wody, musi być ona dostarczana regularnie.
Od czego zależy zapotrzebowanie na wodę
Wiedząc już, że znaczenie wody dla organizmu człowieka jest nie do przecenienia, warto pochylić się nad zagadnieniem naszego zapotrzebowania na nią. Zalecenia odnośnie ilości spożywanej wody różnią się u poszczególnych osób, zależą bowiem od różnych czynników. Należą do nich:
- indywidualne potrzeby;
- rodzaj pożywienia;
- klimat i temperatura otoczenia;
- aktywność fizyczna.
Ogólnie zalecenia są takie, że w przypadku zdrowego dorosłego człowieka dzienna norma wody do wypicia wynosi 8 szklanek. Pamiętajmy jednak o mądrości naszego organizmu i bądźmy uważni na sygnały, jakie nam on wysyła. W razie potrzeby odpowiednio dostosujmy spożycie wody, tak, żeby nie doszło do odwodnienia.
Zapotrzebowanie człowieka na wodę przedstawia się następująco:
- u osoby dorosłej plasuje się ono na poziomie 2-4% jej masy ciała;
- w przypadku dziecka jest to mniej więcej 10-15% jego masy ciała.
Ile wody według norm
Według norm żywienia dla populacji Polski rekomenduje się następujące spożycie wody przez poszczególne grupy:
- niemowlęta 0,7-1 litra/dobę;
- dzieci w wieku 1-9 lat – 1,25-1,75 litra/dobę;
- nastoletnie (10-18 lat) dziewczęta 1,9-2,0 litra/dobę;
- nastoletni chłopcy – 2,1-2,5 litra/dobę;
- dorosłe kobiety – 2 litry wody/dobę;
- dorośli mężczyźni 2,5 litra/dobę.
Co istotne, podane w normach żywienia wartości dotyczą przyjmowania wody zarówno w postaci czystej wody, jak i tej zawartej w napojach i żywności.
Wzrost zapotrzebowania na wodę
Zdarzają się sytuacje, kiedy nasze zapotrzebowanie na wodę wzrasta. Wyróżniamy wśród nich następujące:
- podwyższona temperatura i obniżona wilgotność otoczenia – pocimy się wtedy, a to pociąga za sobą większą utratę wody;
- niska temperatura – takie warunki wiążą się ze wzrostem wydatku energii i wydychaniem pary wodnej, powinno się zatem pić więcej wody;
- przy większej i bardziej intensywnej aktywności fizycznej – więcej wody wypacamy, dodatkowo wydalając ją za pośrednictwem płuc, co pociąga za sobą potrzebę większego jej spożycia;
- wzrost wartości energetycznej diety – w tym wypadku większe zapotrzebowanie na wodę organizmu człowieka związane jest z koniecznością metabolizowania większej ilości składników odżywczych;
- rodzaj diety – bogatobłonnikowa skutkuje zwiększoną utratą wody z kałem, natomiast bogatobiałkowa z dużym udziałem soli kuchennej pociąga za sobą większe jej wydalanie z moczem; w obu przypadkach wzrasta zapotrzebowanie na wodę;

- choroby przebiegające z gorączką oraz biegunki o charakterze wirusowym lub bakteryjnym – wyższe spożycie wody jest niezbędne dla zapobieżenia odwodnieniu organizmu;
- choroby nerek – wydalanie moczu pozwala na pozbycie się szkodliwych produktów przemiany materii, z kolei w kamicy nerkowej przyjmowanie wody w większej ilości przeciwdziała krystalizacji kamieni nerkowych;
- zespół jelita drażliwego i zaparcia – w tym wypadku płyny usprawniają perystaltykę jelit.
Z czego wynika duże znaczenie wody dla organizmu człowieka
Skoro nasz organizm nie jest w stanie magazynować większej ilości wody, dostarczajmy mu jej regularnie w trakcie całego dnia. Zaleca się pić częściej, ale za to umiarkowane ilości. Warto wiedzieć, że przyjmowana woda nie jest przez nas wchłaniana od razu. Ponadto bywa, że czujemy zaspokojenie naszego pragnienia szybciej, niż dojdzie do wyrównania jej niedoboru w organizmie.
To, jak ważna jest dla nas woda, najlepiej obrazują konsekwencje jej niewystarczającej podaży. Następstwa zdrowotne, do których dochodzi w wyniku odwodnienia organizmu, to m.in.:
- bóle i zawroty głowy;
- suchość skóry i śluzówek;
- wahania ciśnienia krwi;
- zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej oraz mogące wystąpić w ich efekcie zakłócenia pracy serca;
- zaburzenia funkcji poznawczych;
- zaburzenia funkcji motorycznych;
- zaburzenia wydalania moczu i funkcjonowania nerek;
- zaparcia.
Podsumowanie
Gdybyśmy chcieli krótko określić znaczenie wody dla organizmu człowieka, wystarczyłoby powiedzieć jedno słowo – życie. Żeby żyć, musimy pić, a teraz znamy już zapotrzebowanie na wodę poszczególnych grup wiekowych. Zatroszczmy się zatem o prawidłowe nawodnienie, a co za tym idzie zdrowie, zarówno nasze, jak i naszych dzieci. Te ostatnie zachęcajmy do regularnego spożywania wody od małego. Kiedy się przyzwyczają i wykształcą sobie taki zdrowy nawyk, zostanie im on na całe dorosłe życie.
Zapraszamy także do przeczytania podobnych tematycznie artykułów:
Źródła
- https://www.gov.pl/web/psse-choszczno/rola-wody-w-organizmie-czlowieka–jak-bardzo-jest-wazna [dostęp: 21.01.2025]
- https://epozytywnaopinia.pl/znaczenie-wody-dla-organizmu [dostęp: 21.01.2025]
- https://puls.edu.pl/materia-y-prasowe/ogloszenia/admin/woda-na-zdrowie-ile-wody-potrzebuje-nasz-organizm-i-jak-go [dostęp: 21.01.2025]
- https://pacjent.gov.pl/diety/dlaczego-warto-pic-wode [dostęp: 21.01.2025]