Lipa jest rodzajem drzewa z rodziny ślazowatych, która obejmuje 31 gatunków. Co charakterystyczne, może rosnąć przez setki lat. Długowieczność jest jedną z cech, dzięki którym uważa się ją za drzewo niezwykłe. Drugą natomiast stanowią jej nieocenione właściwości zdrowotne. Co ciekawe, ich źródłem są nie tylko popularne kwiaty, ale i liście lipy.
Należą one do cennych surowców zielarskich, które znajdują zastosowanie w leczeniu różnych dolegliwości i schorzeń. Jakie bogactwo zawierają liście lipy i w jakich przypadkach można je zastosować? O tym poniżej.
Lipa – drzewo magiczne
Lipa, jak przystało na drzewo długowieczne, może rosnąć nawet ponad 300 lat, a przy tym osiągnąć wysokość do 40 metrów. Co interesujące, najstarszą i jedną z najbardziej okazałych lip znajdziemy w leżącej niedaleko Częstochowy miejscowości Cielętniki.
Lipa była niezwykle ceniona przez naszych przodków, którzy sadzili nowe drzewko za każdym razem, gdy na świat przychodziło dziecko. Miało to miejsce również przy okazji ślubu mieszkającej po sąsiedzku pary. Według wierzeń lipa uosabiała bowiem drzewo magiczne, gwarantujące miłość, pokój, a także dostatek mieszkańcom wszystkich domostw usytuowanych w jej pobliżu.
Wizerunek lipy widnieje na wielu flagach i herbach, a za drzewo narodowe uważają ją zarówno Czesi, jak i Słowacy i Słoweńcy. Jest obecna również w naszej kulturze, pisali o niej bowiem Jan Kochanowski, Maria Konopnicka czy np. Juliusz Słowacki.
Lipa w zielarstwie
Surowiec zielarski pozyskuje się przede wszystkim z dwóch gatunków lipy: drobnolistnej i szerokolistnej. Drzewo to kwitnie latem, kiedy to najwyraźniej czuć jej charakterystyczny miodowy zapach. Warto wiedzieć, że nazwa miesiąca lipiec wzięła swoje źródło właśnie od zakwitającej wtedy lipy.
Kiedy mówimy o właściwościach zdrowotnych lipy, przywołujemy przede wszystkim jej kwiaty. Kwiatostan tego drzewa jest powszechnie znany i stosowany w ziołolecznictwie i to kwiatów lipy częściej używa się np. do produkcji herbat. Powodem jest ich lepszy smak.
Niemniej jednak dobrze jest wiedzieć, że liście lipy odznaczają się właściwościami w dużym stopniu zbliżonymi do kwiatów. Dodatkowo jest to surowiec o połowę tańszy i choćby z tego względu warto poznać walory liści lipy, a następnie spróbować ich. Lipa od wielu, wielu lat uchodzi za niezwykle silną roślinę leczniczą, skuteczną w leczeniu przeziębień i stanów zapalnych, wspierającą trawienie czy też korzystnie wpływającą na naszą odporność.
Liście lipy jako remedium na przeziębienie i nie tylko
Dzięki szeregowi pozytywnych właściwości, jakie posiadają liście lipy, wspaniale sprawdzają się one przy przeziębieniu oraz w przypadku stanów zapalnych. Podobnie do kwiatów kryją w sobie bogactwo cennych, służących zdrowiu substancji, do których należą min.:
- flawonoidy;
- sole mineralne;
- garbniki;
- fitosterole;
- śluzy;
- kwasy organiczne;
- witaminy PP i C.
To właśnie w szczególności ta ostatnia stanowi nieocenione wsparcie naszego układu odpornościowegoy, a to przecież on zwalcza wszelkiego typu drobnoustroje.
Przyrządzona z liści lipy herbata wykazuje dużą efektywność w zwalczaniu nawet uporczywego kaszlu. Dzieje się tak za sprawą zawartości śluzów, które wzmacniają nasze błony śluzowe, tym samym łagodząc kaszel, zwłaszcza jego męczące ataki.
Liście lipy przygotowane w formie naparu sprawdzają się ponadto w przypadku chrypki i bólów gardła. Dodatkowo dobrze zwalczają gorączkę, a także skracają czas trwania kataru.
Z uwagi na te wszystkie swoje walory liście lipy są często stosowane pomocniczo nie tylko przy przeziębieniu, ale i w takich chorobach, jak np. zapalenie oskrzeli, grypa, angina czy zapalenie gardła. Z pewnością warto więc zaopatrzyć się w liście lipy w okresie jesienno-zimowych zachorowań.
Liście lipy chronią nas ponadto przed alergiami, są też skuteczne w leczeniu ran, wyraźnie przyspieszając ich gojenie. Natomiast za sprawą zawartości antyoksydantów skutecznie walczą ze szkodliwymi dla organizmu wolnymi rodnikami.
Liście lipy a nasz układ pokarmowy i trawienie
Poza wspieraniem naszej odporności i skutecznym działaniem na przeziębienia, liście lipy odznaczają się również bardzo korzystnym wpływem na funkcjonowanie naszego układu pokarmowego. Jak wspomniano powyżej, mają one w swoim składzie takie cenne substancje jak flawonoidy, sole mineralne, garbniki, fitosterole, śluzy, kwasy organiczne oraz witaminy PP i C. Za sprawą wszystkich tych prozdrowotnych składników odżywczych liście lipy:
- działają rozkurczowo;
- powodują wzrost przepływu żółci do dwunastnicy;
- pobudzają wydzielanie soków żołądkowych.
Napar z liści lipy wpływa więc regulująco na trawienie i z tego powodu jest często rekomendowany osobom uskarżającym się na nawracające biegunki czy niestrawność.
Liście lipy i ich działanie uspokajające
Inną ciekawą i cenną właściwością liści lipy jest ich działanie relaksacyjne i uspokajające. Sprawdzają się w związku z tym w przypadku bezsenności, w tym trudności z zasypianiem. Warto, by sięgali po nie ci z nas, których codzienny tryb życia jest mocno stresujący.
Systematyczne parzenie i picie naparu z liści lipy zmniejsza napięcie nerwowe, łagodzi też stany lękowe i nadpobudliwość nerwową. Co więcej, sprzyja relaksowi, wyciszeniu się, umożliwiając tym samym oderwanie się od codziennych problemów i trosk.
Zastosowanie liści lipy w kosmetyce
Do licznych cennych właściwości liści lipy należy również ich pielęgnacyjne działanie na skórę i włosy, co czyni je surowcem niezwykle cenionym w kosmetyce. Z powodzeniem można ich użyć do przygotowania naturalnych okładów czy płukanek.
Liście lipy znakomicie sprawdzają się u osób z cerą suchą, której niezbędne jest nawilżenie. Przygotowany z nich napar daje doskonałe efekty używany jako tonik, którym wystarczy regularnie przemywać twarz. Stosować można również okłady z liści lipy, za sprawą których skóra staje się wyraźnie gładsza i lepiej nawilżona.
Również cera skłonna do podrażnień bardzo zyskuje na pielęgnacji liśćmi lipy, które koją skórę i łagodzą stany zapalne, a te szybciej się goją i stają mniej widoczne. To samo dotyczy problemów skórnych cery trądzikowej, dla których liście lipy mogą być ratunkiem.
Dodatkowo z liści lipy można zrobić także domową płukankę, która jest niedrogim, a przy tym sprawdzonym i skutecznym specyfikiem do zastosowania na przesuszoną skórę głowy. Za sprawą właściwości nawilżających liście lipy doskonale odżywiają ją, pomagając tym samym zaradzić jednemu z jej objawów, którym jest suchy łupież.
Z kolei systematyczne stosowanie takiego specyfiku do płukania włosów działa na nie nawilżająco, przez co stają się błyszczące i sprężyste.
Sztuka kulinarna a liście lipy
Warto wiedzieć, że liście lipy mogą być z powodzeniem wykorzystane również w kuchni i sztuce kulinarnej. Są nie tylko jadalne, ale do tego niezwykle smaczne. Wyróżnia je lekko słodki smak i delikatnie śluzowata, kleista konsystencja.
Do czego można ich użyć? Liście lipy będą doskonałym składnikiem sałatki, która dzięki nim zyska na prozdrowotnych właściwościach. Jej przyrządzenie nie jest trudne ani czasochłonne – liście lipy wystarczy po opłukaniu rozdrobnić i polać oliwą z oliwek (najlepiej z pierwszego tłoczenia) z dodatkiem dosłownie odrobiny octu i ewentualnie pieprzu do smaku. Jeśli chcemy bogatszego smaku, danie można urozmaicić ogórkiem lub pomidorem.
Podsumowanie
Jak widać, liście lipy cechuje wiele cennych właściwości, dzięki którym mają one szerokie zastosowanie, wspierając nas zarówno od wewnątrz, jak i od zewnątrz. Warto po nie sięgnąć, zwłaszcza że nie są drogie, a napar na ich bazie można przygotować bardzo prosto i szybko. W tym celu wystarczy jedną łyżeczkę suszonych liści lipy zalać wrzątkiem i zostawić do naciągnięcia na około 15 do 20 minut pod przykryciem. Po tym czasie odcedzamy – i gotowe!
Zapraszamy także do przeczytania podobnych tematycznie artykułów:
Źródła
- https://planteon.pl/blog/lisc-lipa/ [dostęp: 14.01.2025]
- https://joanna-wasiluk.fitness.wp.pl/21706,lipa-wlasciwosci-i-zastosowanie [dostęp: 14.01.2025]
- https://czasnaherbate.net/80-herbata-z-lipa [dostęp: 14.01.2025]