W dzisiejszych czasach praca zmusza nas do spożywania posiłków na szybko, stąd na rynku pojawiły się lokale serwujące fast foody. Jednak mają one swoich zagorzałych przeciwników w postaci ruchu Slow Food. Czym są oba rodzaje żywności oraz jaką przewagę ma ruch Slow Food nad restauracjami serwującymi hamburgery i frytki?
Fast food i jego odmiany
Termin „fast food” oznacza dosłownie „szybką żywność”. Są to produkty spożywcze przyrządzane na szybko, dzięki wykorzystaniu przygotowanych wcześniej półproduktów, i dostarczane klientowi w ekspresowym tempie. Charakteryzują się najczęściej wysoką kalorycznością przy jednocześnie niskich realnych wartościach odżywczych.
Najbardziej znanymi potrawami fastfoodowymi są hamburger, hot dog, kebab, zaś na naszym rodzimym podwórku – zapiekanka (podłużna bułka z nadzieniem serowo-pieczarkowym) lub knysza (przypomina wegetariański kebab). Każda z potraw fastfoodowych istniała pierwotnie w postaci zwykłej regionalnej lub narodowej potrawy. Jednak standaryzacja, globalizacja i rozwój współczesnego konsumpcjonizmu sprawiły, że pojawiły się restauracje oferujące szybkie i wyzbyte lokalnego pierwiastka dania. Restauracje te rozwinęły się jako wielkie sieci, które dzisiaj obejmują niemalże cały świat. Najbardziej znane sieci fastfoodowe to m.in. McDonald’s (pierwszy lokal powstał w 1940 roku), KFC, Burger King, czy Subway.
Choć fast food stał się synonimem niezdrowej żywności, należy wspomnieć, że nie każda potrawa fastfoodowa taka jest. Niektóre z nich, przyrządzone we właściwy sposób i z odpowiednich składników, mogą posiadać pewne walory zdrowotne. Wątpliwą alternatywą jest tutaj junk food (dosł. śmieciowe jedzenie), które zawiera niemal tylko puste kalorie. Najczęściej z nim kojarzone są fast foody, takie jak hamburgery czy frytki. Oprócz tego warto wspomnieć o street foodach (dosł. jedzeniu ulicznym), które również mogą być zdrowe lub nie, w zależności od warunków przygotowania.
Choć w dużej mierze niezdrowe, fast foody, zwłaszcza w postaci wspomnianego junk food, znajdują wielu klientów, a przyczynia się do tego szybkie tempo współczesnego życia. Zabiegani ludzie często nie mają czasu, aby zjeść pełnowartościowy posiłek, dlatego zadowalają się wizytami w fastfoodowych „restauracjach”. Skutkuje to wzrostem otyłości i innych chorób cywilizacyjnych w krajach Zachodu.
Idea Slow Food
Te i inne skutki rozpowszechnienia się fast foodów skłoniły niektórych ludzi do przeciwstawienia się lawinowo rosnącej standaryzacji na rynku gastronomicznym. Tak też narodziła się idea Slow Food, a sam termin oznacza „powolną żywność”, co wyraża ścisły kontrast wobec fast foodów.
Ruch ma swoje początki we Włoszech. W 1986 roku, w proteście przeciw otwarciu lokalu McDonald’s w zabytkowej części Rzymu i w celu ratowania regionalnych włoskich potraw, Carlo Petrini założył organizację non profit o nazwie Arcigola w miejscowości Bra w północnych Włoszech. W 1989 roku w Paryżu delegaci z 15 krajów podpisali manifest Slow Food International. Od tej chwili organizacja stała się nieformalnym liderem międzynarodowego ruchu skupionego wokół „powolnej żywności”.
Cele ruchu
Najważniejszą zasadą idei Slow Food, według samej organizacji, jest „podstawowe prawo do przyjemności dobrego jedzenia, a co za tym idzie, odpowiedzialność za ochronę dziedzictwa żywności, tradycji oraz kultury, która tę przyjemność umożliwia” (Slow Food International, 2010, pkt.1). Oznacza to, że jednym z celów “statutowych” organizacji było wspieranie działań na rzecz żywności lokalnej. Do pozostałych należały m.in. ochrona produktów lokalnych i wsparcie miejscowej ludności. Są to cele wpisujące się w szerszą ideę zrównoważonego rozwoju.
Korzyści zdrowotne slow food
Korzyści zdrowotne wynikające ze spożywania „powolnych posiłków” w porównaniu do „szybkiego jedzenia” są nieporównywalne. Z jednej strony slow food jest bogate w składniki odżywcze, takie jak witaminy, błonnik czy składniki mineralne, których zwykle brakuje fast foodom (bogatym głównie w szkodliwe tłuszcze nasycone). Z drugiej strony zawiera o wiele mniej pestycydów, nawozów czy innych środków konserwujących, które mogą być szkodliwe dla naszego zdrowia.
W przypadku żywności slow mamy do czynienia z różnorodnymi naturalnymi produktami spożywczymi. Są to produkty najczęściej pochodzenia lokalnego, nie wymagające długiego czasu transportu. Ważne jest również tworzenie różnych kompozycji dań, dzięki czemu są one bogate w różnorodne składniki odżywcze.
Atmosfera też jest ważna
Organizacji Slow Food International nie chodzi tylko o właściwe jedzenie, ale również o rozpropagowanie pewnej filozofii życia. Człowiek zabiegany potrzebuje przede wszystkim zwolnić oraz wrócić do korzeni i do harmonii z własnym otoczeniem. Ruch Slow Food bardzo ceni spokój i celebrowanie smaku przyrządzonych dań. Cechuje go brak pośpiechu oraz delektowanie się smakiem. Efektem zwolnienia tempa życia jest redukcja stresu, a powolne przeżuwanie pokarmu sprzyja poprawie masy ciała.
Należy dodać, że dotyczy to nie tylko konsumpcji posiłków, ale również ich przyrządzania. Kucharz powinien nie tylko przyrządzać danie – powinien także czerpać z tego satysfakcję. Dlatego podkreśla się rolę kucharzy jako swego rodzaju artystów kulinarnych, którzy powinni przygotowywać dania z kunsztem. Jest to ważne zwłaszcza we Włoszech, gdzie ten ruch się narodził.
Podsumowanie
Oczywiście nie każdego stać na stołowanie się w restauracjach serwujących „powolne jedzenie”. Ceny takich dań są bowiem dość wysokie, w przeciwieństwie do cen dań fastfoodowych. Jest to tak naprawdę jedyna realna wada ruchu Slow Food. Należy jednak podkreślić, że jest to wada do obejścia w stosunkowo łatwy sposób.
Jak? Każdy z nas może bowiem samodzielnie, lub w grupie osób, przygotowywać posiłki. Potrzebujemy tylko czasu. Wysokie umiejętności kulinarne nie są nam aż tak potrzebne. Możemy natomiast włożyć w przyrządzanie dań nasze serce oraz cieszyć się zarówno przyrządzaniem dań, jak i ich smakiem, a także korzyściami zdrowotnymi. I o to najbardziej chodzi w idei Slow Food.
Źródła:
- https://dietetycy.org.pl/slow-food/
- http://www.usmieszek.pl/slow-food-vs-fast-food/
- https://wroclife.pl/czas-wolny/slow-food-czy-fast-food/
- https://maamstyle.com/slow-food-czy-fast-food-wybierz-madrze,24,20
- https://gotujmy.pl/slow-food-czy-fast-food,artykuly-kulinarne-abc-artykul,319.html
Najnowsze komentarze