Żywność – najczęściej w formie nieprzetworzonej – może stanowić lekarstwo ale może być również przyczyną chorób (np. otyłość). Ze względu na metodę wytwarzania żywność można podzielić na cztery rodzaje: żywność konwencjonalną, zdrową, bezpieczną oraz ekologiczną.
Pojęcie żywności zdrowej powoli przestaje być używane, gdyż żywność będąca w obrocie handlowym powinna być zdrowa i wolna od zanieczyszczeń. Czym zatem wyróżnia się żywność ze znaczkiem Eko? Aby odpowiedzieć na to pytanie, wróćmy jeszcze na chwile do żywności produkowanej w sposób konwencjonalny.
Żywność konwencjonalna – co to jest?
Tzw. żywność konwencjonalna, najczęściej spotykana, może być wytwarzana z użyciem środków chemicznych i modyfikacji genetycznych, zwiększających wydajność produkcji. W tym celu stosuje się np. syntetyczne środki ochrony roślin i sztuczne nawozy. Efektem ubocznym przemysłowej produkcji żywności jest zanieczyszczenie przyrody
W żywności konwencjonalnej obok wartościowych, są zawarte rozmaite substancje pomocnicze. Są to barwniki, aromaty, utrwalacze (zapobiegające rozkładowi i pogorszeniu walorów smakowych) czy pozostałości środków ochrony roślin, nawozów, lekarstw i zanieczyszczeń obecnych w środowisku. Są to substancje obce dla naszych organizmów.
Żywność ekologiczna – co to jest?
Żywność ekologiczna to żywność wyprodukowana według ścisłych zaleceń rolnictwa ekologicznego Unii Europejskiej. Czyli produkcja towaru odbywa się bez dodatku nawozów sztucznych oraz pestycydów, przy jednoczesnym zachowaniu żyzności gleby i różnorodności biologicznej. Tak zorganizowana produkcja żywności gwarantuje ochronę zdrowia ludzi i środowiska – co oznacza, że naturalne ekosystemy, czyli przyroda, nie są dodatkowo obciążone oraz wspierany jest rozwój rolnictwa [1].
Czym konkretnie różni się żywność ekologiczna od zwykłej?
Żywność ekologiczna musi spełniać 3 podstawowe cechy:
1. Do jej produkcji nie użyto chemicznych środków ochrony roślin i nawozów sztucznych, w uprawach zastosowano płodozmian w celu zapewnienia żyzności gleby;
2. Zwierzęta z gospodarstwach ekologicznych mają zapewnione zdrowe warunki i są karmione paszą ekologiczną lub z dopuszczalną domieszką pasz konwencjonalnych;
3. Przetworzona żywność ekologiczna nie zawiera sztucznych barwników, aromatów, polepszaczy smaków, konserwantów i nie jest modyfikowana genetycznie (bez GMO) [2].
Przy produkcji żywności ekologicznej także stosuje się środki ochrony roślin oraz nawozy, jednak że nawozy te są naturalne i muszą znajdować się na liście zarejestrowanych i zatwierdzonych substancji. Dozwolone jest również stosowanie barwników i polepszaczy smaku, ich ilość jest znacznie mniejsza niż w żywności konwencjonalnej.
Czym żywność ekologiczna różni się od Bio?
Nie różni się niczym prócz nazwy. Żywność EKO = Żywność BIO.
Wynika to z różnorodności zwyczajów i języków w Unii Europejskiej. Określenie BIO czy Biologiczny pochodzi przede wszystkim z krajów niemieckojęzycznych oraz Francji. Kraje anglojęzyczne używają natomiast, w kontekście rolnictwa ekologicznego i żywności ekologicznej, określenia organic.
Zalety żywności ekologicznej:
- Metody jej produkcji wykorzystywanie są przyjazne dla lokalnych ekosystemów i środowiska;
- Produkty eko zawierają dużo mniej metali ciężkich, fosforanów, azotanów i pozostałości pestycydów, czyli substancji znajdujących się w żywności naturalnie (fosforany) lub (jak pozostałe) jako pozostałość chemicznych środków ochrony roślin. Wszystkie łączy jedno – bardzo niekorzystny wpływ na zdrowie [3].
- Są łatwiejsze w przechowywaniu oraz mogą wyróżniać się większymi walorami smakowo-aromatycznymi.
Wady żywności ekologicznej:
- Produkty wytwarzane metodami ekologicznymi są droższe od produktów konwencjonalnych;
- Żywność ekologiczna bywa nieporównywalnie trudniej dostępna, choć sytuacja ta zmienia się na lepsze od kilku lat – w 2017 roku żywność ekologiczna stanowiła 3,7 proc. naszego rynku spożywczego (dla porównania w Europie Zachodniej odsetek ten sięga 2 do 8 proc.);
- Ze względu na rezygnacje ze szkodliwych składników przy tworzeniu produktów ekologicznych, wygląd żywności eko nie prezentuje się tak dobrze jak produkty konwencjonalne.
Oznaczenia
W świetle norm unijnych każdy produkt ekologiczny musi mieć logo zielonego listka, który jest potwierdzeniem autentyczności. Warto wspomnieć, że logo żywności ekologicznej można zastosować na opakowaniu produktów, w których co najmniej 95% składników produktu jest ekologicznych.
Więcej o etykietach i oznaczeniach w naszym artykule: „Co nam mówi etykieta…”
Żywność ekologiczna – czy warto ją kupować?
Z pewnością żywność produkowana ekologicznie znacznie mniej obciąża środowisko naturalne oraz jest bezpieczniejsza dla zdrowia. Jest jednak sporo droższa i mniej dostępna, prezentuje się mniej okazale. Czy biorąc pod uwagę te kryteria warto zdecydować się na jej zakup? Odpowiedzi każdy konsument musi sobie udzielić sam, mając na względzie własne oczekiwania i zasobność portfela.
Przypisy:
[1] Jak to miało miejsce w stanie Mato Grosso w Brazylii – jeszcze w latach 70-tych – niedostępnym lesie tropikalnym, dzisiaj wykarczowanym pod kilkuset hektarowe pola przeznaczone pod uprawę soi – będącej głównym pokarmem dla konwencjonalnie hodowanych zwierząt na całym świecie.
[2] http://www.eu-organic-food.eu/pl/standardy-unijne/
[3] Np. fosforany to związki występujące w prawie wszystkich produktach spożywczych, jednak ich zbyt duża ilość prowadzi do wypłukiwania wapnia z organizmu i kości, powodując osteopenię oraz osteoporozę. Największe ilości fosforanów występują w żywności wysoko przetworzonej, serach żółtych, mięsie oraz w napojach gazowanych typu cola. Kwas fosforowy w nich obecny pełni funkcje stabilizatora.
Najnowsze komentarze