Na co dzień możemy zapominać o tym, że mamy niebagatelny wpływ na świat, w którym żyjemy. Dzięki odpowiedzialnym i mądrym wyborom jesteśmy w stanie w znaczący sposób pozytywnie wpłynąć na stan zarówno planety, jak i najbliższego otoczenia oraz naszego portfela. Działania zapoczątkowane przez zmianę „w naszych głowach” dają szansę na realną zmianę. Mówią o tym zasady zero waste, idei, która zakłada nominalne zero strat i odpadów) oraz less waste (mniej strat i odpadów).
„Zero waste oznacza ochronę wszystkich zasobów poprzez odpowiedzialną produkcję, konsumpcję, ponowne wykorzystanie i odzyskiwanie produktów, opakowań i materiałów bez spalania i bez zrzutów do ziemi, wody lub powietrza, które zagrażają środowisku lub zdrowiu ludzkiemu” [1].
Zero waste opiera się na zasadzie 6R, czyli zbiorze kilku „mniejszych” zasad:
- Rethink (przemyśl) – Analizuj swoje codzienne zwyczaje konsumenckie. Suma działań poszczególnych osób ma ogromny wpływ na świat, w którym żyjemy.
- Refuse (odmawiaj) – Staraj się odmawiać wszystkiego, co jest zbędne, a co prowadzi do produkcji zanieczyszczeń lub w inny sposób szkodzi przyrodzie [2].
- Reduce (redukuj) – Dąż do minimalizowania swoich potrzeb, zbędnych przyzwyczajeń i koncentruj się wyłącznie na rzeczach niezbędnych do funkcjonowania.
- Reuse (używaj wielokrotnie) – Nie korzystaj z rozwiązań jednorazowych, znajduj nowe zastosowania dla z pozoru zużytych przedmiotów.
- Recykle (odzyskuj) – Sortuj śmieci, przerabiaj lub znajdź zastosowanie do zużytych sprzętów i materiałów.
- Recover (napraw) – Naprawiaj lub domagaj się naprawy.
Sam ruch „zero waste” zapoczątkowała Bea Johnson dzięki książce „Zero Waste Home”. Chociaż pojęcie istniało już wcześniej, to jednak dzięki niej ruch zyskał popularność i podbudowę teoretyczną.
Skoro już znamy założenia ruchu postarajmy się je wykorzystać w praktycznym wymiarze – czyli w jaki sposób zmieniając nasze nawyki możemy przyczynić się do lepszej kondycji planety, naszego zdrowia oraz samospełnienia.
1. Rethink (przemyśl)
Czy zarabianie i wydawanie pieniędzy to jedyne wyznaczniki sukcesu czy szczęścia? Zastanów się, czy są rzeczy, które napawają cię bardziej większym szczęściem niż pieniądze? Pomoc najbliższym? Sport albo inne hobby? Przemyśl to, czy konsumpcja dóbr i materialna pogoń za nimi nie odbiera Ci poczucia sprawczości oraz wolnego czasu.
2. Refuse (odmawiaj)
Polacy rocznie zużywają średnio 490 foliówek. Nasi północni sąsiedzi – Duńczycy jedynie 4. Ponadto na polskie wysypiska trafia ich co roku 55 tysięcy ton[3]. Torby foliowe są jednym z największych źródeł zanieczyszczeń plastikiem, a zarazem jednym z najprostszych do wyeliminowania – na zakupy możesz zabrać materiałową torbę. Jeżeli często pijasz kawę poza domem – noś własny (termiczny) kubek. Stosuj opakowania wielokrotnego użytku do napełniania zamiast kupować nowe butelki za każdym razem. Zdajemy sobie sprawę, że plastik jest wszechobecny ale zamiast plastikowych zabawek można kupić dziecku drewniane. Podobnie szczoteczkę do zębów i wiele innych produktów.
3. Reduce (redukuj)
Tą zasadę większość z nas już stosuje np. gasząc niepotrzebne światło, oszczędzając wodę podczas kąpieli. Przechodząc na inny poziom: staraj się kupować produkty minimalnie opakowane, np. warzywa bez kartonika, plastikowego pudełka lub folii, kremy bez pudełka z kartonu. Ogranicz poruszanie się samochodem, korzystaj z transportu publicznego. Jeżdżąc rowerem, przy okazji zadbasz o kondycję. Wyłączaj niepracujący komputer lub telewizor, wyjmij ładowarkę z gniazdka, a tam gdzie woda z kranu nadaje się do picia, nie kupuj wody butelkowanej.
4. Reuse (używaj wielokrotnie)
Zamiast nadmiernej i niepotrzebnej konsumpcji postaw na kontakt z bliskimi. Wymieniaj się wśród przyjaciół i znajomych. książkami, czasopismami, filmami – to pozwoli uniknąć kupowania tych samych rzeczy przez wiele osób. Zakup sobie coś oryginalnego w pobliskim sklepie z używaną odzieżą zamiast identycznej i szybko psującej się rzeczy pochodzącej z tzw. „sieciówki”. Wykorzystaj słoiki na domowe przetwory.
5. Recycle (odzyskuj)
Jeśli nie da się wyeliminować odpadu lub użyć go ponownie, powinno się odzyskiwać surowiec, z którego został zrobiony. W tym celu zgniataj butelki przed wrzuceniem do pojemników, segreguj elektrośmieci i baterie – powinny znajdować się w każdym sklepie AGD/RTV ( nie wyrzucaj ich nigdy do zwykłych śmieci!), kompostuj, jeżeli istnieje taka możliwość.
6. Recover (napraw)
W dobrze funkcjonującym państwie prawo powinno być tak skonstruowane aby zapobiegać mnożeniu produktów pełniących tę samą funkcję. Stopniowe wprowadzanie uniwersalnej ładowarki do smartfonów oraz żarówek energooszczędnych stanowią tego dobry przykład. Zanim wyrzucisz sprzęt zastanów się, czy da się go naprawić. Rozejrzyj się, gdzie w Twojej okolicy są punkty usługowe, jak szewski czy krawiecki, korzystaj z nich, być może dasz drugie życie ulubionym i sprawdzonym elementom odzieży.
Przypisy
[1] Definicja organizacji Zero Waste International Alliance. Jest to najnowsza przyjęta definicja ruchu zaakceptowana w grudniu 2018 roku: http://zwia.org/zero-waste-definition/
[2] Osoby zaangażowane w ruch nie zgadzają się z tym, że rozwój powinien być rozumiany jako nieustanny wzrost gospodarczy. Odwołuje się do tego idea post-wzrostu (ang. de-growth), według której na Ziemi z ograniczonymi zasobami (woda, lasy, flora i fauna, surowce, skały, rudy) ciągły wzrost gospodarczy jest na dłuższą metę niemożliwy do utrzymania. Równocześnie wzrost gospodarczy nie przynosi automatycznie wyższego poziomu zamożności obywateli (jedynie garstki najbogatszych) oraz szczęścia.
[3] Źródło „Nie dla plastiku” WWF Polska: https://media.wwf.pl/pr/389430/rocznie-zatruwamy-morza-i-oceany-10-milionami-ton-plastiku-i-zuzywamy-
Najnowsze komentarze