Iść, ciągle iść w stronę słońca – piosenkę zespołu Dwa Plus Jeden nuci teraz chyba każdy, zwłaszcza że wraz z jasnymi promieniami dotarły do nas także wyższe temperatury. Nareszcie! Kto żyw, korzysta z tego ciepła, chłonie je i wystawia nań blade ciało.
Nie da się nie zauważyć, że słońce nastraja nas optymistycznie. Kiedy świeci, po prostu chce się żyć. Owszem, może przynieść nam wiele korzyści. Jak jednak korzystać z niego bezpiecznie?
Jakie benefity daje nam słońce?
Pod wpływem słońca organizm sam wytwarza witaminę D3. Do uzyskania odpowiedniej dawki promieniowania słonecznego wystarczy 15 minut ekspozycji dziennie. Witaminę D trudno jest uzupełnić dietą lub suplementami, tymczasem pełni bardzo ważną rolę:
- zapewnia mocne i zdrowe zęby oraz kości;
- wpływa na wzrost odporności;
- oddziałuje na regulację i jakość snu;
- bierze udział w przemianie materii;
- zmniejsza ryzyko wystąpienia takich chorób cywilizacyjnych, jak np. cukrzyca typu 2;
- zapobiega niektórym chorobom nowotworowym (np. jelita grubego).
Słońce powoduje wzrost poziomu neuroprzekaźników, które poprawiają nasze samopoczucie. Jest nim np. serotonina, zwana też hormonem szczęścia. Dzięki niej czujemy się lepiej i mamy dobry nastrój. Niedobór lub brak tego przekaźnika powoduje z kolei bezsenność i zaburzenia depresyjne.
Słońce ma korzystny wpływ na fizjologię organizmu. Usprawnia proces wydalania toksyn i poprawia przemianę materii. Z tego powodu lato jest dobrą porą na odchudzanie.
Działa korzystnie na układ sercowo-naczyniowy. Wpływa na obniżenie ciśnienia krwi i poprawę wydolności serca. Co więcej, zmniejsza ryzyko zawału.
Promieniowanie słoneczne łagodzi choroby skóry (takie jak np. trądzik, łuszczyca, łupież) i pomaga w ich leczeniu. Przyspiesza też gojenie się ran.
Ciepło słoneczne uśmierza bóle mięśni i stawów.
Negatywny wpływ słońca na organizm
Słońce, jak wszystko, można przedawkować. Czym to grozi?
Oparzenie słoneczne to najbardziej powszechna konsekwencja nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Jego objawy to silne zaczerwienienie skóry oraz jej nieprzyjemne pieczenie. Jeśli oparzenie osiągnie II stopień, pojawiają się bolesne pęcherze wymagające pomocy lekarza.
Udar słoneczny następuje na skutek miejscowego, bezpośredniego oddziaływania słońca na skórę głowy. Dochodzi wtedy do przekrwienia mózgu i opon mózgowych. Objawami są bóle i zawroty głowy, a także niepokój i poparzenie skóry.
Fotostarzenie się skóry to degeneracja jej komórek oraz uszkodzenia, do których dochodzi pod wpływem działania promieniowania UV. Czynnik ten znacząco przyspiesza naturalny proces starzenia się skóry. Objawy tego procesu to:
- Zmarszczki – promienie słoneczne pobudzają wolne rodniki. Ponadto w słońcu marszczymy czoło i mrużymy oczy, co sprzyja powstawaniu zmarszczek mimicznych.
- Zmiany pigmentacji skóry – słońce bardzo często wywołuje przebarwienia skóry, piegi oraz plamy posłoneczne.
- Pogorszenie się jakości skóry – staje się ona mniej elastyczna i cienka. Jest przez to podatna np. na uszkodzenia.
- Zmiany nowotworowe skóry – np. czerniak.
Bezpieczne korzystanie ze słońca
Słońcem możemy się cieszyć i czerpać z niego profity, jednocześnie nie narażając się na ryzyko. Wystarczy trzymać się kilku prostych zasad:
1. Filtry do opalania
Przed ekspozycją na słońce zawsze stosujmy filtry do opalania. Ważne, by użyty produkt chronił zarówno przed promieniowaniem UVA, jak i UVB. Zwróćmy uwagę na oznaczenia na etykiecie:
- PA (zamiennie z UVA w kółku) jest wskaźnikiem ochrony przeciwsłonecznej przeciw promieniom UVA. PA+, PA++ , PA+++, PA++++ – im więcej plusów, tym wyższa ochrona.
- SPF (Sun Protection Factor) to współczynnik określający poziom zabezpieczenia przed promieniami UVB. Im wyższy, tym ochrona jest większa.
Możemy wyróżnić trzy jej stopnie:
- niska: SPF od 6 do 10;
- średnia: SPF od 15 do 25;
- wysoka: SPF od 30 do 50.
Chcąc opalić się, a jednocześnie zablokować promienie UVA i UVB, użyjmy filtra o wartości 30 SPF. Dla uzyskania najlepszej ochrony przeciwsłonecznej posmarujmy się jeszcze przed ekspozycją na słońce (15 do 30 minut wcześniej). Czynność tę warto powtarzać regularnie, zwłaszcza po kąpieli.
2. Nawadnianie się i nawilżanie skóry
Opalając się, pamiętajmy o nawadnianiu się od wewnątrz. Zawsze miejmy przy sobie dużą butelkę wody do picia.
Inną ważną kwestią jest nawilżanie skóry, która pod wpływem słońca mocno się wysusza i jest podrażniona. Po opalaniu użyjmy odpowiedniego kosmetyku. Warto by w jego składzie znalazły się witamina E i B5 (regenerują naskórek), alantoina (działa łagodząco), witaminy A i C (neutralizują wolne rodniki i hamują proces starzenia się skóry) oraz utrwalający opaleniznę wyciąg z orzecha włoskiego lub np. masło kakaowe.
3. Przerwy w opalaniu
Według dr Paula A. Goldberga opalanie, tak jak ćwiczenia fizyczne, należy rozpoczynać stopniowo. Bezpiecznie jest zacząć od ekspozycji na słońce każdej strony ciała przez 3 do 5 minut. Okres ten możemy zwiększać przez kolejne tygodnie (o minutę dziennie) aż do uzyskania 20 minut na stronę. Osobom o jasnej karnacji rekomenduje się postępować wolniej.
Warto też robić przerwy w opalaniu, co zmniejszy ryzyko nabawienia się oparzeń słonecznych.
4. Unikanie słońca, gdy jest najsilniejsze
W godzinach od 10:00 do 15:00 promieniowanie ultrafioletowe (UV) jest wyjątkowo silne i niebezpieczne. O tej porze dnia najłatwiej doznać poparzeń. Dla uzyskania ładnej opalenizny bez narażania się na ryzyko najlepiej wystawiać się na słońce w godzinach od 8:00 do 10:00 rano i od 15:00 do 18:00 po południu.
5. Ochrona oczu i głowy
Brak odpowiedniej ochrony oczu i głowy może być bardzo niebezpieczny i skutkować porażeniem słonecznym, zapaleniem spojówek, zwyrodnieniem plamki żółtej czy zaćmą. Okulary przeciwsłoneczne warto zakładać nie tylko na plaży, ale też w codziennych sytuacjach: na ulicy, podczas spaceru. Ważne, aby były dobrej jakości z filtrami anty-UV, najlepiej od optyka. Te posiadające oznaczenie UV 400 blokują promieniowanie UVA i UVB całkowicie.
Pamiętajmy o noszeniu czapki lub innego nakrycia głowy, co uchroni nas przed udarem słonecznym. Ciekawą opcją może być kapelusz z dużym rondem, który osłoni przed słońcem głowę, uszy, oczy, czoło i nos. Jednocześnie może stanowić interesujący element naszej stylistyki.
6. Ochrona znamion i pieprzyków
Znamiona i pieprzyki są niegroźnymi zmianami barwnikowymi skóry. Niestety na skutek nadmiernego promieniowania słonecznego mogą przekształcić się w nowotwór skóry. Dlatego konieczne jest każdorazowe zabezpieczenie ich kremem z wysokim filtrem, ewentualnie zasłonięcie ubraniem. Duże zmiany warto zakleić plastrem.
7. Uwaga na reakcję fotouczulającą
Reakcje fotouczulające mogą wywoływać niektóre leki, np. antybiotyki, antydepresanty, leki antykoncepcyjne lub na cukrzycę. Przed opalaniem warto więc przeczytać uważnie ulotkę, a najlepiej skonsultować tę kwestię z lekarzem lub farmaceutą.
Za reakcję fotouczulającą mogą odpowiadać również:
- Rośliny i zioła – np. dziurawiec, arcydzięgiel, bergamotka;
- Warzywa – np. marchew, pietruszka, seler naciowy;
- Rośliny z rodziny astrowatych – m.in. nawłoć, rumianek, podbiał.
Jak widać, uzyskanie pięknej opalenizny w zdrowy i bezpieczny sposób jest jak najbardziej możliwe i wcale nietrudne. Pamiętajmy o powyższych zasadach, a poszczycimy się promiennym wyglądem, nie narażając się na przykre konsekwencje.
Źródła:
- https://www.marekwasiluk.pl/slonce-dla-zdrowia/
- https://apteka-amica.pl/artykul/pozytywny-i-negatywny-wplyw-slonca-na-zdrowie,121.html
- https://upacjenta.pl/poradnik/7-zasad-bezpiecznego-opalania
- https://www.doz.pl/czytelnia/a13833-8_zasad_bezpiecznego_opalania
- https://www.goldbergtenerclinic.com/blog/the-benefits-of-sunlight/
Najnowsze komentarze