Każdy z nas zostawia po sobie jakiś ślad. Tzw. ślad ekologiczny jest kolejnym, jaki zostawiamy po sobie. Ludzie zużywają pewną ilość zasobów, która wytwarza Ziemia. Dziś jednak zużywają ich tyle, że Ziemia nie byłaby w stanie ich odtworzyć. Jest to ważna sprawa, zwłaszcza w czasach zmian klimatycznych, zanieczyszczenia środowiska i braków zasobów. Jak więc możemy ograniczyć nasz własny ślad ekologiczny?
Co to jest ślad ekologiczny?
Ślad ekologiczny (z j. ang. ecological footprint) jest to wskaźnik naszego wpływu na globalne środowisko, kiedy jako społeczeństwo dążymy do zaspokojenia naszych potrzeb. Oblicza się ilość materiałów konsumowanych w stosunku do możliwości regeneracji ich przez przyrodę. Ten wskaźnik można obliczać dla całego świata, pojedynczych państw, a także dla pojedynczych ludzi. Może on stanowić prostą miarę naszego wpływu na globalne środowisko.
Jak go obliczyć?
Wynik jest wyrażony w tzw. hektarach globalnych (gha). Na przykład biopojemność Polski (ilość zasobów odnawialnych dostępnych dla przeciętnego obywatela Polski) wynosi około 2,0 gha na osobę, zaś nasz narodowy ślad ekologiczny w 2017 roku – 4,7 gha na osobę. To oznacza, że mamy deficyt w liczbie -2,7 gha na osobę.
Często jest on też wyrażony w ilości planet Ziemia, które musiałyby istnieć, aby zaspokoić wszystkich ludzi, gdyby żyli tak samo jak my. W skali świata w 2017 roku musiałoby istnieć 1,73 Ziemi, aby zaspokoić potrzeby wszystkich ludzi i nie przeciążyć środowiska. W przypadku samej Polski byłoby to 2,95 Ziemi!
Czasem wynik też wyraża się w dniu roku zwanym Dniem Długu Ekologicznego. Jest to data ruchoma. W 2021 roku Dzień Długu Ekologicznego wypadł 29 lipca. To oznacza, że od 1 stycznia do 29 lipca zużyliśmy taką ilość zasobów, jaką Ziemia jest w stanie zregenerować w ciągu całego roku.
W Internecie istnieje kilka stron, gdzie możemy obliczyć nasz ślad ekologiczny. Oto dwa przykładowe serwisy:
- Footprint Calculator (w języku angielskim);
- Kalkulator banku BNP Paribas (w języku polskim).
Co ma wpływ na nasz ślad ekologiczny?
Prawda jest taka, że dosłownie każdy z nas zostawia po sobie jakiś ślad ekologiczny. Choćby dlatego, że gdy wdychamy tlen, to wydychamy dwutlenek węgla. Dlatego nigdy nie uda nam się całkowicie wyeliminować naszego śladu ekologicznego. Ale dobra wiadomość jest taka, że możemy go chociaż trochę zredukować.
Istnieje szereg sposobów, w jaki wpływamy na nasz ślad ekologiczny. Gdy korzystamy z urządzeń elektrycznych, takich jak pralka, telewizor czy komputer, to zużywamy prąd, który musi być produkowany. Gdy korzystamy ze środków transportu, muszą one korzystać z różnych rodzajów paliw. Oba rodzaje działalności powodują także wzrost emisji gazów cieplarnianych. Na nasz ślad ekologiczny mają również wpływ ilości śmieci, jakie wyrzucamy. Dotyczy to zarówno opakowań, jak i zepsutego sprzętu domowego.
Warto też pamiętać o tym, co i ile jemy. Okazuje się, że produkcja mięsa kosztuje bardzo wiele zasobów. Dotyczy to szczególnie wołowiny. Aby wyprodukować kilogram wołowiny, potrzeba 13 kg zbóż. Co więcej, do jego produkcji potrzeba 100 razy więcej wody niż do produkcji 1 kg białka zbożowego. Również żywność przetworzona potrzebuje dużo zasobów, aby ją odpowiednio przetworzyć. Jest ona też zwykle pakowana. Z jednej strony opakowania muszą zostać wyprodukowane, a z drugiej strony są one zwykle wyrzucane do kosza.
Jak go ograniczyć?
Poniższe rady nie sprawią, że nagle świat wokół nas stanie się czystszy. Ale z pewnością dzięki nim uda nam się zmniejszyć nasz własny udział w zanieczyszczaniu środowiska i marnotrawstwie cennych zasobów naszej planety. Oto kilka rad, które każdy z nas może zastosować:
1. Kupuj tylko to, co potrzebne. To zasada, o której wielu z nas zapomina, a wydaje się najprostsza. Dotyczy praktycznie wszystkiego, od żywności po sprzęt elektroniczny. Pozwoli to uniknąć marnotrawienia np. produktów spożywczych, które się zepsuły. Jeżeli jest to możliwe, zepsuty sprzęt oddawajmy do naprawy.
2. Jedz mniej mięsa, a więcej produktów roślinnych. Jak wspomnieliśmy wyżej, wyprodukowanie mięsa pochłania całe mnóstwo zasobów. Znacznie mniej kosztuje produkcja zbóż, warzyw i owoców. Dietetycy uważają, że najzdrowsza dieta to taka, w której jest najwięcej roślin. Z pewnością jest to też bardziej przyjazne dla środowiska.
3. Jedz jak najwięcej produktów nieprzetworzonych. Wyżej wspomnieliśmy, że wielu zasobów wymaga też żywność przetwarzana. Tak samo produkcja opakowań dla nich. Dlatego warto korzystać z tego, co natura nam dała, w nieprzetworzonej formie. Mowa szczególnie o owocach i warzywach. Będzie to dla nas również o wiele zdrowsze.
4. Kupuj lokalne produkty spożywcze. Wiele produktów spożywczych sprowadza się z odległych krajów. Na dłuższą metę jest to niekorzystne dla środowiska z powodu spalania dużych ilości paliw. Lepiej wybrać się na lokalny targ oraz wesprzeć lokalnych rolników i wytwórców.
5. Zużywaj mniej wody. Zamiast kąpieli albo długich pryszniców bierz krótkie prysznice. Gdy myjesz zęby albo zmywasz naczynia, zakręcaj kran, gdy akurat nie jest potrzebny. Jeżeli masz zmywarkę do naczyń, użyj jej dopiero wtedy, gdy będzie pełna naczyń. Podobnie z pralką. Poza zużyciem mniejszej ilości wody otrzymamy też mniejszy rachunek.
6. Używaj jak najmniej plastiku. Plastik rozkłada się tysiące lat. To oznacza, że plastikowe torby, które wyrzuciłeś jakiś czas temu, cały czas gdzieś sobie istnieją. Stanowią one poważne zagrożenie dla lokalnego środowiska. Zamiast jednorazowych torebek plastikowych zacznij używać toreb wielokrotnego użytku.
7. Oszczędzaj energię w domu. Przede wszystkim odłącz od prądu sprzęt, którego rzadko używasz. Wiele urządzeń domowych znajduje się w tzw. stanie spoczynku. Oznacza to, że są wyłączone, ale dalej pobierają trochę prądu, aby można je było szybciej włączyć. Odłączając je od prądu, można też zaoszczędzić na rachunkach.
8. Używaj transportu publicznego lub roweru. Jeśli mieszkasz w dużym mieście, staraj się częściej korzystać z autobusów, tramwajów czy trolejbusów. Dobrą alternatywą jest również rower. Na dłuższy wyjazd wybierz się pociągiem. A jeżeli koniecznie musimy skorzystać z samochodu, dobrym pomysłem jest zabieranie ze sobą osób (tzw. carpooling), które także musiałyby pojechać gdzieś samochodem.
9. Segreguj odpady. Odpady można segregować na podstawie materiałów, z jakich powstają. Dzięki temu trafiają one do odpowiednich zakładów. Niektóre z nich można przetworzyć na nowo (tzw. recykling) i nadać im nowy cel. Ograniczy to potrzebę produkowania nowych przedmiotów.
10. Używaj czystych źródeł energii. Jeśli możesz, postaraj się o alternatywne źródła energii elektrycznej. Ostatnimi czasy popularne stały się panele fotowoltaiczne. Jeżeli mamy taką możliwość, aby zaoszczędzić na prądzie z elektrowni cieplnej, to z pewnością warto z tego skorzystać.
Najnowsze komentarze