Wegetarianizm i weganizm często wywołują nieprzychylne reakcje otoczenia. Wszystko dlatego, że krążą wokół nich różne mity. Pora się z nimi rozprawić!
Wszyscy wiemy, że zarówno wegetarianie, jak i weganie, unikają spożywania mięsa, ryb, a także innych produktów pochodzących z uboju. O ile jednak wegetarianie zazwyczaj spożywają produkty nabiałowe, o tyle weganie unikają czegokolwiek, co pochodzi od zwierząt. Tym samym weganie starają się spożywać wyłącznie produkty pochodzenia roślinnego, tj. zboża, warzywa, owoce, orzechy itp.
Jednak sam wegetarianizm również ma różne oblicza. Najpopularniejszą wersją jest laktoowowegetarianizm, czyli dieta złożona nie tylko z roślin, ale również nabiału i jajek. Niektórzy wegetarianie unikają produktów nabiałowych, spożywając jajka (owowegetarianizm), inni natomiast unikają jajek, a spożywają nabiał (laktowegetarianizm).
W świecie, gdzie mięso spożywa się niemal na każdym kroku, wegetarianie i weganie znajdują się w mniejszości. Ludzie jedzący mięso, nie mając zaufania do alternatywnych rodzajów diety, wyrobili sobie szereg mitów na temat wegetarian i wegan. Poniżej skupimy się zwłaszcza na mitach o charakterze praktycznym.
Niedobory białka, żelaza, witaminy B12
Najpopularniejsze, bo najbardziej praktyczne mity obejmują niedobory składników odżywczych, na jakie mają cierpieć wegetarianie i weganie.
Białko
Powszechnie uważa się, że człowiek powinien spożywać dużo białka i że tylko mięso jest w stanie zaspokoić to zapotrzebowanie. Okazuje się jednak, że nie jest to prawda. Nasz organizm rozbija spożywane białka na określone aminokwasy, a następnie sam syntetyzuje je w białka, które są mu potrzebne. Na Zachodzie spożywamy jednak za dużo białka, co skutkuje chorobami przewlekłymi. Odpowiednio zbilansowana dieta wegetariańska, a nawet wegańska, jest w stanie dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość białka. Weganie znajdą go dużo w roślinach strączkowych (np. fasoli, soi) i produktach pochodnych (tofu, tempeh), a wegetarianie dodatkowo w nabiale i jajkach.
Żelazo
Żelazo w pokarmach dzielimy na hemowe i niehemowe. Dla człowieka lepiej przyswajalne jest żelazo hemowe, którego jednak nie znajdziemy w roślinach, a tylko w mięsie. Tymczasem okazuje się, że nadmiar żelaza również szkodzi. Żelazo jest oksydantem (utleniaczem), dlatego jego nadmiar może prowadzić do nowotworów, cukrzycy czy problemów z sercem. Uważa się, że bezpieczny poziom żelaza to około połowa maksymalnej dopuszczalnej wartości. Dlatego nie należy przejmować się tak bardzo jego przyswajalnością.
Mimo to, niektóre rośliny poprawiają jego przyswajalność w ludzkim organizmie ze względu na zawartą w nich witaminę C. Są to np. papryka czerwona, natka pietruszki czy owoce cytrusowe. Ponadto niektóre warzywa same zawierają dużo żelaza, np. warzywa strączkowe czy orzechy. Wreszcie, ludzie spożywający dużo żelaza mają również wysokie stężenie ferrytyny. Jest to białko przyswajające żelazo, które jednak powoduje m.in. choroby układu krążenia. Z kolei niższe poziomy ferrytyny pozwalają na zwiększone przyswajanie żelaza niehemowego.
Witamina B12
Najwięcej kontrowersji wywołuje problem niedoborów witaminy B12, ponieważ w micie na ten temat leży ziarnko prawdy. Nasz organizm potrzebuje bardzo mało tej witaminy, ale jej niedobór może skutkować poważnym zaburzeniem w postaci anemii (niedokrwistości). Anemia powoduje u człowieka zaburzenia koncentracji, bladość skóry, uczucie dezorientacji, brak apetytu, a nawet utratę przytomności.
Problem dla wegan polega na tym, że witamina B12 znajduje się wyłącznie w produktach odzwierzęcych, tj. mięsie, rybach, nabiale i jajkach. Dlatego osoby spożywające wyłącznie rośliny są niestety zmuszone do suplementacji tej witaminy.
Wegetarianizm i weganizm w okresie ciąży i karmienia piersią
Oprócz tego powszechnie uważa się, że kobiety w ciąży, w okresie karmienia, oraz małe dzieci nie powinny stosować diety wegetariańskiej czy wegańskiej. Bierze się to z intuicyjnego przeświadczenia, że obie diety mają charakter “eksperymentalny”. Zwłaszcza że kobiety w ciąży i małe dzieci powinny spożywać możliwie najzdrowsze pokarmy. Tymczasem okazuje się, że liczne instytucje żywieniowe i medyczne na świecie są zgodne co do tego, że dieta wegetariańska i wegańska jest zdrowa również dla maluchów, jeśli jest właściwie zbilansowana. Trzeba jednak mieć świadomość, że w przypadku diety wegańskiej (czysto roślinnej) należy dołożyć szczególnych wysiłków, aby dziecko rozwijało się prawidłowo.
Podsumowanie
Wokół wegetarianizmu i weganizmu krążą również inne mity, np. że skoro nasi przodkowie zawsze żywili się mięsem, to my również powinniśmy. Prawda jest jednak taka, że prawdziwy boom na spożywanie mięsa zaczął się dopiero po II wojnie światowej, wraz z upowszechnieniem się hodowli przemysłowej. Nasi przodkowie jedli o wiele mniej mięsa niż my spożywamy obecnie. W przeciwieństwie do naszych przodków, wielu z nas codziennie je mięso pod wieloma postaciami: wędliny na kanapkę, kotlety na obiad, kiełbasa na grilla itd. A przy okazji spożywamy szkodliwą chemię, jaką faszerowane są zwierzęta hodowane przemysłowo…
Z tego powodu przejście na dietę roślinną jest dla nas najbardziej rozsądnym wyborem. Nie trzeba jednak dokonywać natychmiastowych, radykalnych kroków. Dla wielu ludzi, którzy chcieliby przejść na wegetarianizm lub weganizm, ale nie wiedzą jak, dobrym wyborem może być forma przejściowa w postaci fleksitarianizmu (spożywanie mięsa np. tylko w wybrane dni tygodnia). Dzięki temu damy sobie czas na nauczenie się przyrządzania prawidłowo zbilansowanych posiłków roślinnych. To pomoże nam również przekonać się, ile rzeczywiście jest prawdy w powyższych mitach.
Źródła:
- https://beszamel.se.pl/porady/jak-zrobic/fakty-i-mity-o-wegetarianizmie-aa-ga5Y-whFy-LuD6.html
- https://smoothcatering.pl/2022/03/29/dieta-wegetarianska-fakty-i-mity/
- https://kobieta.dziennik.pl/piekna-i-zdrowa/artykuly/317106,fakty-i-mity-o-wegetarianizmie.html
- https://bediet.pl/artykul12352_Dieta-wegetarianska-fakty-i-mity.html
Najnowsze komentarze