Równowaga kwasowo-zasadowa jest stanem, w którym w przestrzeniach wewnątrzkomórkowych i zewnątrzkomórkowych ustroju zachowane jest optymalne stężenie kationów i anionów. Inaczej mówiąc, stanowi jeden z mechanizmów regulujących, który odpowiedzialny jest za utrzymanie prawidłowego pH w organizmie. Stan równowagi kwasowo-zasadowej gwarantuje właściwe funkcjonowanie całego ustroju.
Skala pH
Płyny ustrojowe naszego organizmu mają różne pH. Skala pH zawiera zakres wartości od 0 do 14:
- normę środkową pH (7) określa się jako odczyn neutralny (obojętny);
- wartości poniżej 7 oznaczają odczyn kwasowy;
- powyżej 7 – odczyn zasadowy.
Od wysokości pH zależny jest przebieg wszystkich procesów, które zachodzą w naszym organizmie. U osób zdrowych prawidłowy zakres pH poszczególnych płynów ustrojowych wynosi:
- pH krwi jest lekko zasadowe, tj. mieści się w przedziale od 7,35 do 7,45;
- odczyn moczu zazwyczaj jest lekko kwaśny – optymalne pH moczu zawiera się w przedziale od 4,5 do 8;
- pH soku żołądkowego ma wartość 2, jest to więc odczyn kwaśny.
Równowaga kwasowo-zasadowa – zaburzenia
Utrzymanie prawidłowego pH płynów ustrojowych jest niezbędne, aby nasz organizm funkcjonował prawidłowo. Co może zakłócić równowagę kwasowo-zasadową ustroju?
- nieprawidłowo zbilansowana dieta, w której nie brakuje produktów o wysokim stopniu przetworzenia;
- niektóre leki (np. moczopędne i przeczyszczające);
- stosowanie używek;
- przewlekły stres.
Nieprawidłowe pH krwi
Kiedy pH krwi w naszym organizmie jest nieprawidłowe, może dojść do kwasicy lub zasadowicy. Ta pierwsza charakteryzuje się niskim pH krwi. Występuje w sytuacji, gdy krew zawiera za dużo substancji o właściwościach kwasowych lub za mało tych mających właściwości zasadowe. Kwasica jest niebezpiecznym stanem i może do niej dojść w wyniku wielu groźnych chorób.
Zbyt duża produkcja kwasów w organizmie może dawać następujące objawy:
- przewlekłe uczucie zmęczenia (nie znikające po odpoczynku);
- mdłości, częste wymioty;
- brak apetytu;
- bóle głowy i mięśni;
- objawy neurologiczne, takie jak zaburzenia świadomości i dezorientacja.
Do zasadowicy dochodzi z kolei wtedy, gdy krew zawiera za dużo substancji o właściwościach zasadowych lub za mało tych mających właściwości kwasowe. Charakteryzuje ją wzrost pH krwi do wartości przekraczającej 7,45.
Zasadowica może objawiać się następującymi dolegliwościami:
- zaburzenia rytmu serca;
- zaburzenia widzenia (np. światłowstręt, podwójne widzenie);
- skurcze krtani i oskrzeli;
- skurcze mięśni;
- obniżone ciśnienie tętnicze krwi;
- nadmierna potliwość;
- biegunka;
- wymioty;
- osłabienie.
Pamiętajmy, by przy podejrzeniach zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Bez względu na to, czy chodzi o kwasicę, czy o zasadowicę, ich leczenie powinno przebiegać pod kontrolą specjalisty.
Równowaga kwasowo-zasadowa – co ją zapewnia?
Skoro zakłócenia równowagi kwasowo-zasadowej skutkują tak poważnymi dolegliwościami, naturalnym wydaje się pytanie, jak im zapobiegać? W jaki sposób dbać o nasz organizm, żeby pozostał w homeostazie?
Zdrowa dieta
Dieta w tym wypadku nie oznacza tymczasowego trybu odżywiania, który ma na celu likwidację nadmiarowych kilogramów. Prawidłowa dieta to nasz sposób odżywiania się na co dzień. To od niej między innymi zależy równowaga kwasowo-zasadowa. Ważne, żeby była ona indywidualnie zbilansowana, zarówno jeśli chodzi o niezbędne składniki pokarmowe, jak i o jej kaloryczność.
Białka, węglowodany, tłuszcze oraz witaminy i składniki mineralne stanowią najistotniejsze składniki odżywcze. Ich właściwe proporcje mają kluczowe znaczenie dla utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej.
Fundamentem prawidłowej diety są warzywa i owoce. Ważne jest też, by znalazły się w niej produkty zbożowe, czyli cenne źródło węglowodanów złożonych. Pamiętajmy również o zdrowych tłuszczach roślinnych i roślinach strączkowych, a także o uzupełnianiu diety w orzechy, nasiona i pestki.
Równie ważne, jak to, co należy jeść, jest to, czego lepiej unikać – zrezygnujmy z żywności wysoko przetworzonej (czyli dań instant lub typu fast food). Ich nadmiar może skutkować zakwaszeniem organizmu.
Komponując optymalną dla utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej dietę, można posłużyć się tzw. współczynnikiem PRAL (z angielskiego Potential Renal Acid Load). Określa on stopień, w jakim dany produkt obciąża nerki kwasami. Jeśli więc chcemy odkwasić organizm, uwzględnijmy w naszym jadłospisie produkty o ujemnym wskaźniku PRAL (zasadotwórcze), a unikajmy tych o wskaźniku wysokim (kwasotwórcze).
Do produktów zasadotwórczych (neutralizujących nadmiar kwasów w organizmie) należą:
- owoce cytrusowe (pomimo kwaśnego smaku po zjedzeniu stają się zasadowe);
- inne owoce, przede wszystkim jabłka, gruszki, brzoskwinie, agrest, kiwi, ananas i mango;
- zielone warzywa, takie jak np. szpinak, brokuły, szparagi, cukinia, ogórek;
- oleje roślinne, czyli źródła zdrowych tłuszczów omega (m.in. oliwa z oliwek, olej lniany);
- orzechy, nasiona i pestki;
- napary z takich ziół jak mięta pieprzowa, pokrzywa, czystek, ostropest plamisty.
Zdrowy tryb życia
Równie ważny jak prawidłowe nawyki żywieniowe jest zdrowy tryb życia. Jeżeli żyjemy w stresie i nieustannym pośpiechu, zaniedbujemy sen i aktywność ruchową, brakuje nam czasu na odpoczynek i regularne posiłki, organizm może w końcu zaprotestować. Zanim więc da znać niepożądanymi objawami, zadbajmy o zdrowy tryb życia, na który składają się:
- Regularna aktywność fizyczna – koniecznie dostosowana do naszego aktualnego stanu zdrowia, jak również naszych możliwości. Trenując zawodowo, należy zachować ostrożność, ponieważ intensywny wysiłek fizyczny może przyczynić się do zakwaszenia organizmu. W takiej sytuacji istotne jest uwzględnienie w swojej diecie dużej ilości produktów alkalizujących.
- Umiejętność radzenia sobie ze stresem, dbanie o higienę i komfort snu oraz regenerację organizmu, relaks. Polecane jest spędzanie dużej ilości czasu na świeżym powietrzu, a także techniki relaksacyjne, takie jak np. lekka gimnastyka i ćwiczenia oddechowe.
- Odpowiednie nawodnienie organizmu.
- Systematyczna kontrola stanu zdrowia, w tym regularne badania lekarskie.
Źródła:
- https://www.maczfit.pl/blog/czym-jest-rownowaga-kwasowo-zasadowa-w-organizmie/
- https://ortogo.pl/blog/rownowaga-kwasowo-zasadowa-organizmu/
Najnowsze komentarze