Powodów wyboru mleka roślinnego w miejsce krowiego może być wiele. Niektórym chodzi o dobrostan zwierząt i wpływ na środowisko, inni mają na względzie wartości odżywcze bądź też eliminują z diety laktozę lub inne alergeny. Czasami natomiast chodzi po prostu o preferencje smakowe – do spróbowania jest tyle wariantów.
Na początek warto zaznaczyć, że oficjalnie – tj. zgodnie z rozporządzeniami Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu – na rynku unijnym nie istnieje produkt o nazwie „mleko roślinne”. Mleko może bowiem pochodzić tylko i wyłącznie od produkujących je zwierząt. Zatem jego roślinne zamienniki, powszechnie określane mlekami, są po prostu napojami na bazie roślin.
Czym jest mleko roślinne?
Potocznie mlekiem roślinnym nazywa się płyn, który pod względem konsystencji, koloru i smaku przypomina mleko, a który uzyskuje się z takich składników, jak np. soja, ryż czy owies.
Napój roślinny charakteryzuje mniejsza kaloryczność niż mleko krowie, nie zawiera on też laktozy ani cholesterolu. Czasem jest sprzedawany z dodatkiem wapnia i żelaza oraz witamin (w szczególności B12 i D), dzięki czemu stanowi wartościowy składnik diety, zwłaszcza dla osób, które rezygnują z mleka i produktów mlecznych.
Poszczególne rodzaje napojów roślinnych – w zależności od składnika, z którego zostały wytworzone – rozróżnia przede wszystkim zawartość białka oraz ilość cukru. Na rynku dostępne są również opcje niesłodzone.
Warto mieć na uwadze, że w niektórych z nich mogą znajdować się śladowe ilości glutenu, a ten (podobnie jak soja) jest alergenem, w związku z czym nie dla każdego z nas będzie odpowiedni.
Oferta roślinnych alternatyw mleka krowiego jest obecnie naprawdę szeroka. Na sklepowych półkach znajdziemy warianty do picia, gotowania i pieczenia. Poznajmy je bliżej.
Mleko sojowe
Mleko sojowe to klasyczna, obecnie najpopularniejsza alternatywa mleka krowiego. Pod względem odżywczym jest najbardziej do niego podobne. Stanowi bogate źródło wapnia i białka, zawartość kalorii ma natomiast na umiarkowanym poziomie.
Swoje właściwości zdrowotne napój sojowy zawdzięcza izoflawonom i fitosterolom, które zawiera. Obniżają one poziom cholesterolu, chronią przed chorobami układu krążenia, nowotworami i osteoporozą.
Mleko sojowe jest dobre do wielu różnych celów – stosuje się je do kawy (można je dobrze spienić), ale też do pieczenia i gotowania. Obecnie można je dostać również w kilku wariantach smakowych, np. waniliowe, czekoladowe i bananowe.
Mleko migdałowe
Mleko migdałowe jest bogate w wartościowe składniki odżywcze. Tym się różni od mleka krowiego i sojowego, że ma mniej kalorii i zdecydowanie mniej białka. Zawiera niewielką ilość tłuszczu i jest to zdrowy tłuszcz nienasycony. Napój ten powstaje z migdałów i wody, stanowi więc produkt w 100% pochodzenia roślinnego. Zrobiony z dużej ilości migdałów jest bogatym źródłem wapnia. Ze względu na zawartość silnych przeciwutleniaczy wykazuje działanie ochronne przed chorobami serca i nowotworami.
Mleko migdałowe charakteryzuje się łagodnym, lekko orzechowym smakiem. Ponieważ ma mało tłuszczu, jest mniej odpowiednie do kawy (może się w niej rozwarstwiać). Idealnie nadaje się jednak do płatków zbożowych, owsianek lub jako dodatek do dań obiadowych.
Mleko owsiane
Mleko owsiane, o umiarkowanej zawartości kalorii, jest lekko słodkie i ma delikatną konsystencję podobną do mleka niskotłuszczowego. Co charakterystyczne, zawiera więcej białka od większości rodzajów napojów roślinnych. Co istotne, jest w nim również więcej błonnika, dzięki czemu pomaga ono regulować trawienie, obniża też poziom cholesterolu. Nie zawiera laktozy, jest przy tym źródłem wapnia, potasu i witamin z grupy B.
Warto wiedzieć, że mleko owsiane (nawet niesłodzone) ma w sobie więcej węglowodanów i cukru niż wiele innych tego typu napojów. Z tego względu z jego spożyciem powinny uważać osoby chore na cukrzycę.
Nadaje się zarówno do gotowania, jak i pieczenia. Pasuje do dań obiadowych, naleśników, ciast i deserów.
Mleko ryżowe
Napój ryżowy stanowi najlepszy wybór dla alergików. Jest hipoalergiczny – w porównaniu z innymi rodzajami mleka zdecydowanie rzadziej wywołuje alergie pokarmowe, ponieważ nie zawiera orzechów, glutenu ani innych substancji, które mogłyby podrażnić układ odpornościowy alergików.
Napój ten powstaje na bazie brązowego ryżu i w wersji niesłodzonej jest produktem niskokalorycznym. Charakteryzuje go znikoma ilość białka i tłuszczu, zawiera za to dość dużo węglowodanów. Ma bardzo niską zawartość kalorii, jest produktem bez cholesterolu i laktozy. Stanowi bardzo dobrą alternatywę dla nabiału.
Mleko ryżowe wyróżnia naturalnie słodki smak, a stosuje się je do gotowania i pieczenia. Idealnie pasuje do wegańskich zup mlecznych, naleśników i deserów. Z racji tego, że jest dość wodniste, w mniejszym stopniu nadaje się do kawy.
Mleko kokosowe
Jeśli chodzi o kaloryczność, mleko kokosowe podobne jest do mleka odtłuszczonego. Stanowi bogate źródło magnezu, cynku, żelaza i potasu. Ma dużą zawartość tłuszczów nasyconych, zawiera też kwas laurynowy, który działa wzmacniająco na układ odpornościowy, a dodatkowo utrzymuje elastyczność naczyń krwionośnych.
Napój kokosowy wytwarzany jest z miąższu orzecha kokosowego. Ma słodki smak i intensywny kokosowy aromat. Idealnie nadaje się do gotowania i pieczenia. Świetnie sprawdza się w daniach azjatyckich typu curry oraz w deserach.
Mleko orkiszowe
Mleko orkiszowe powstaje z ziaren orkiszu. Charakteryzuje je umiarkowana kaloryczność oraz niska zawartość białka. Ziarna orkiszu pomagają w usprawnieniu pracy jelit, a te odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu trawiennego. Co więcej, napój może też poprawić stan skóry oraz włosów. Ze względu na dużą zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych ma również korzystny wpływ na układ krążenia oraz na pracę mózgu. Mleko orkiszowe to dodatkowo dobre źródło błonnika i takich składników jak żelazo, potas, cynk, wapń oraz witaminy z grupy B.
Ponieważ orkisz jest rodzajem pszenicy, zawiera gluten, napój z niego nie jest więc wskazany dla osób z celiakią lub nietolerancją glutenu.
Mleko orkiszowe – nawet w wersji niesłodzonej – ma stosunkowo słodki smak, dlatego jest idealne do słodkich potraw. Można je też użyć jako naturalny środek słodzący (na przykład do kawy).
Mleko z nerkowców
Mleko z nerkowców to nowość wśród roślinnych alternatyw mleka krowiego. Zawarty w nim tłuszcz stanowi w większości zdrowy dla serca tłuszcz nienasycony. Napój ten jest doskonałym produktem dla osób chorych na cukrzycę. Muszą one uważać ze spożyciem węglowodanów, tymczasem mleko z nerkowców zawiera ich jedynie około 2 gramów na filiżankę.
Napój cechuje lekko orzechowy smak. Idealnie nadaje się do pieczenia i gotowania. Jest też odpowiedni do kawy – ponieważ nadaje gęstości, wspaniale sprawdza się w latte.
Mleko z orzechów laskowych
W zestawieniu z innymi rodzajami mleka orzechowego mleko z orzechów laskowych cechuje większa kaloryczność i mniejsza zawartość białka. Napój zawiera błonnik, dzięki czemu wspomaga trawienie i obniża poziom cholesterolu.
Mleko z orzechów laskowych stanowi kremowa ucztę dla podniebienia. Ma pyszny orzechowy smak, za sprawą którego jest świetnym wyborem do wypieków, a także dodatkiem do kawy.
Mleko z orzechów makadamia
Mleko z orzechów makadamia to pyszna i dość wyszukana alternatywa mleka krowiego. Stanowi stosunkową nowość na rynku. Pojawiło się na nim znacznie później i nie jest jeszcze powszechnie dostępne. Charakteryzuje je niskokaloryczność, a także bardzo niska zawartość białka i węglowodanów. Jest doskonałym źródłem wapnia oraz witamin D i B12.
Napój odznacza się łagodnym smakiem i kremową konsystencją. Wspaniale smakuje samo w sobie. Jest idealne szczególnie do deserów i kawy.
Mleko konopne
Mleko konopne jest produktem najmniej popularnym spośród napojów roślinnych, niemniej jednak zasługuje na uwagę. Produkowane jest z nasion orzechów, które wcześniej były przekwitłymi kwiatostanami konopi. Łączy się je z wodą, poddaje procesowi miksowania, a następnie filtracji. Cechuje je niska zawartość węglowodanów i wysoką zawartość tłuszczów, z czego jednak zdecydowaną większość stanowią zdrowe tłuszcze nienasycone. Wystarczy jedna szklanka mleka konopnego, by dostarczyć sobie 50% zalecanego dziennego spożycia kwasu alfa-linolenowego oraz kwasu tłuszczowego omega-3, a ten wspomaga prawidłowe funkcjonowanie mózgu i serca. Co więcej, napój stanowi też źródło białka, witamin i minerałów, jest również niskokaloryczny.
Mleko ma lekko orzechowy posmak i jest odpowiednie zarówno do gotowania, jak i pieczenia.
Źródło:
- https://proveg.com/pl/roslinne-jedzienie-styl-zycia/vegan-alternatives/10-alternatyw-mleka/
- https://akademiasmaku.pl/artykul/mleko-roslinne-co-zamiast-krowiego-mleka,132#Inne%20napoje%20ro%C5%9Blinne
- https://www.bee.pl/co-zamiast-mleka-oto-zdrowsze-zamienniki-mleka-roslinne-a-805.html
Najnowsze komentarze